brein en maatschappij.
Het brein en samen leven
Op deze website staan verschillende pagina's over het brein. Deze betreffen in de eerste plaats het zogeheten meso-corticolimbische systeem, het systeem dat het meest te maken heeft met emoties en gelegen is in de evolutionair oudste gedeeltes van het brein. Studies naar het mesocortico-limbische systeem laten de verbanden zien tussen emoties, het vastleggen van beelden in het brein (herinneringen) en gedrag.
Mensen lijken in veel opzichten op dieren. Toch zijn er ook verschillen. Mensen hebben veel meer (4-maal) herseninhoud dan zelfs de verst ontwikkelde aap (volgens Uylings). Door die herseninhoud kunnen véél herinneringen worden opgeslagen en geanalyseerd. Met taal kan ervaring en kennis met soortgenoten worden uitgewisseld. Maar toch .... kennelijk kennen we onszelf maar ten dele. Wat wij denken en uitspreken te zullen gaan doen, komt slecht overeen met wat we werkelijk gaan doen. Het brein heeft de eigenlijke beslissing al eerder genomen, zoals onderzoek (o.a. van V. Lamme) aantoont.
Wij ervaren onszelf als individu, maar daarnaast ook als deel van grotere gehelen met andere mensen, zoals van staten, gezinnen, de stam, een volk. Spinoza en Coornhert richtten zich én op de individuele menselijke natuur én op onze sociabiliteit. Het zijn eigenlijk vroege hersenwetenschappers/ sociologen.
Spinoza (mens-)wetenschapper
Spinoza had contacten met wis- en natuurkundigen. Hij leverde zelfs kritiek op de grote en in zijn tijd (de 17e eeuw) vernieuwende methodologen van de westerse wetenschap Bacon en Descartes. Vooral op Descartes en vooral op diens metafysica, dat wil zeggen over hoe Descartes dacht over gedachten en ideeën; waardoor deze ontstaan.
Spinoza is daarmee een al-wetenschapper. Hij wil zich met de goede methode vooral richten op de vergroting van nuttige algemeen-geldende kennis voor en over mensen. In het woord emotie zit 'beweging'; de emoties zijn de kern van ons motivationele systeem. Zoals sterrenkundigen beweging van hemellichamen analyseren, analyseert Spinoza menselijke bewegingen om de onderliggende krachten te leren kennen. Hij past in de neurowetenschap, de sociologie en de politicologie. Als methodoloog stelt hij dat de menswetenschapper gebruik kan maken van kennis, die we als vanuit het evolutionair proces ontstane wezens in ons hebben en wat zich uit in een intuïtief weten.
Spinoza houdt eigenlijk niet zo van filosofen; hij heeft liever politici, die beschrijven hoe het leven werkelijk is (PT,1,2 ). Filosofen vindt hij vaak te veel uitgaan van heel brede begrippen, die iedereen verschillend kan interpreteren. Spinoza inspireerde mensen die met vooruitziende blik dachten over staatsinrichting en wetten. Over menselijke verhoudingen, als Marx. En mensen als Clara Wichman, die uitging van een natuurlijk sociabiliteit en vindt dat straffen in het strafrecht niet op vergelding gebaseerd zouden moeten zijn.
Over deze website
De website gaat over het brein en sociologie. En de relatie tussen beiden. Hij is samengesteld door Margreet Brandes, socioloog. Vroegere studies naar drugs, politiek en hersenen, zie hier, vormden de basis voor de website. Meer informatie over de auteur hier. En enkele recente wijzigingen in deze website.
spinoza- wandelingen
Dirck Volkertszoon Coornhert is geboren in het 16e eeuwse Amsterdam. Hier deed hij zijn eerste ervaringen op. Later zou hij adviseur worden van Willem van Oranje en ook het strafrecht hervormen. Hij had invloed op de 17e eeuwse bewoners van de Amsterdamse Singel. Spinoza's uitgever Jan Riewertsz had zijn bedrijf in deze buurt, bij de Nieuwe Zijds Kolk. Ook woonden hier verschillende vrienden met wie Spinoza zijn latere Ethica besprak. De structuur van de Amsterdamse binnenstad lijkt met zijn grachten en gebouwen nog sterk op die van het 17e eeuwse Amsterdam.Dit maakt het mogelijk door de stad te lopen en te ervaren hoe dichtbij of veraf mensen van elkaar woonden.
N.B. De kaartenmakers van de 17e eeuw positioneerden het noorden aan de onderkant van de kaart zoals op bovenstaande kaart van Bleau uit 1648
De link 'a'damse spinozawandeling' geeft historische informatie over het 17e eeuwse Amsterdam specifiek gericht op Spinoza en (vooral) zijn Amsterdamse omgeving. De beide pagina's Amsterdam(-wandeling) en Spinoza(-wandeling) van de 'a'damse spinozawandeling' kunnen ook afzondelijk worden bezocht.
Met de plattegrond met locaties (Amsterdam) en omschrijving van locaties kan iedereen ook zelf wandelingen samenstellen.
Hierbij een beschrijving van 'Spinozawandeling 2 Westzijde Amsterdam en Dam', verwijzend naar de plattegrond en de locatie-omschrijving. Behalve dat in dit gebied Riewertsz, Franciscus van den Enden, Descartes, Locke, Comenius hebben gewoond, is ook veel af te lezen aan de architectuur, zoals van het toenmalige Stadhuis op de Dam. En van de gevelstenen en blazoenen en deviezen.
Historisch onderzoek
De ontwikkeling van de a’damse spinozawandelingen bracht historisch onderzoek met zich mee. Hierbij betrok ik ook het ‘spreken' van de architectuur en van ‘deviezen’ zoals b.v. ‘In liefde bloeyende’ van de rederijkerskamer d’Egelantier als uitingen van de kern van bepaalde culturele ontwikkelingen. In mijn conclusies wijk ik soms af van enkele gangbare historische kaders waarbinnen men Spinoza plaatst.