-5-
Horizontaal, niet verticaal verbinden
| hersenpeptide | doel | gedrag | hormonen/peptiden |
| opiaten, alcohol | voortplanting, bonding | seks, vriendschapsgedrag |
serotonine, oestrogeen |
| cocaïne | reactie op bedreiging | vechten |
HPA-as hormonen, cortisol,adrenaline |
| amfetamines | reactie op bedreiging | vluchten | |
| nicotine | energie | eten | leptine |
| benzodiazepines | opslag, ordening, groei | slapen | melatonine |
Samenvattende en aanvullende schema's
Vaak verduidelijken plaatjes en schema's meer dan woorden. Er zijn veel plaatjes van de hersenen op het internet te vinden. Daarom hier alleen enkele schema's, die direct betrekking hebben op de inhoud van de brein-pagina's van deze website.
Bovenstaand schema 'horizontaal, niet verticaal verbinden' richt zich op de verbindingen tussen elementen, die meestal onafhankelijk van elkaar worden bestudeerd in aparte vakgebieden. Bekende vakgebieden zijn: gedrag, cognitie, fysiologie (hormonen); in bovenstaand schema weergegeven in de verticale blokken. Op brnsoc. ligt het accent op de horizontale verbindingen. Om de verschillende 'lagen' tussen lichaam en geest weer te geven, zijn lange reeksen nodig.
Algemeen schema van de circuits
Dit schema toont de circuits in het brein die uitmonden in gedrag en de terugkoppeling van dit gedrag naar het brein. Alle 'stappen' kennen specifieke emoties en gevoelens.
-6-
vervolg
| emoties,karakter | cognitie | spieren,organen | psychisch |
| blij, verdietig |
moeder, geliefde, 'eigen' |
gezichtsspieren,seksuele organen | schizofrenie, depressie |
| boos, extravert | gevaar | naar voren gerichte kracht |
ADHD,agressief,dwangstoornis |
| bang, introvert | gevaar | sterke beenspieren | ADHD, angststoornissen |
| trek, energiek | voedsel | spijsverteringsorganen | obesitas, apathie |
| slaperig | veilige slaapomgeving | spieren kunnen ontspannen | slapeloosheid, psychoses |
Referenties aan onderzoek en onderzoekers
Wetenschappelijke belangstelling voor psychotrope stoffen ligt ten grondslag aan deze website. Als hersenen hun eigen drugs maken, zoals in de zeventiger jaren bekend werd (psycho-farmacoloog, verslaving; oprichter Hersenstichting, Jan M. van Ree: Endorphins, lichaamseigen morfine-achtige stoffen; 1978), wat is dan de 'gewone' functie van de receptoren waar opiumproducten in werkzaam zijn. Wat zegt het over de werking van de hersenen?
Aan de samenstelling van deze website ligt veel onderzoek ten grondslag. Hieruit een selectie van de onderzoekers.
J. Olds en P. Milner (1955) beschreven het beloningscentrum in de hersenen.
A. Wikler en C.R. Schuster (1967) vergeleken het opslaan van externe prikkels onder invloed van opiaten met het leren zoals beschreven door Pavlov (de 'incentive sensitisation'). De langdurende werking van dit leren is te zien in de 'craving'.
S. Freud (1905) wees op de gelijkenis tussen onthoudingsverschijnselen en neurosen.
M.A. Bozarth (1994) stelde dat verslavende stoffen een hersensysteem beïnvloeden, dat een neuraal substraat vormt voor de motivering en beheersing van gedrag.
J.M. Van Ree, oprichter van de Nederlandse Hersenstichting, en zijn groep toonden (vanaf 1970) in verschillende onderzoeken de samenhang aan van opiaten met seksueel en sociaal gedrag
A.R. Cools, B. Ellenbroek, G. Martens, R. de Kloet (2006) deden onderzoek naar het verband tussen gevaar-stress, cocaïne en persoonlijkheid. Verschillen in persoonlijkheid van dieren zijn te zien in de documentaire 'Karakter', gemaakt door een groep biologen in samenwerking met R. de Kloet.
A.N.M. Schoffelmeer en T. de Vries (2001) toonden een verband aan van de opslag van externe stimuli en de cannabinoïde gebieden in de hersenen.
B.J. Everitt en M.A. Wolf (2002) gaven een schema van het bij verslaving betrokken hersencircuit (zie hieronder).
D. Swaab (1980, 2010) wees op het belang van de invloed van corticosteroïden en emotionele gebeurtenissen van de moeder in de zwangerschapsperiode.
T. Roseboom doet onderzoek naar epigenetische effecten van de hongerwinter.
B. Spruijt toonde in de lezing 'Economy in behaviour governed by reward' (2000) aan dat het brein in staat is zeer precieze energie-afwegingen te maken.