Robert Boyle (1627 - 1691)
Robert Boyle (Lismore (Ierland), 25 januari 1627 – Londen, 30 december 1691) was een Iers filosoof en scheikundige/alchemist. Hij liet het werk van de mystieke Antoinette Bourignon naar het Engels vertalen. Een van zijn werken, The Sceptical Chymist uit 1661, wordt gezien als het werk dat de scheikunde vestigde als aparte tak van de natuurwetenschappen, los van de alchemie en de biologie.
Boyle ontdekte 16 jaar eerder dan Edme Mariotte de wet van Boyle: Het product druk en volume van een bepaalde massa van een bepaald gas is constant als de temperatuur constant is.
Boyle was het 14e kind van een welgestelde Ierse familie. Hij vond dat elke natuurwetenschappelijke theorie gebaseerd moet zijn op experimenten. Hij bestreed daarom de vier-elementenleer van Empedocles en Aristoteles (die beweerden dat alle materie zou zijn opgebouwd uit de elementen water, lucht, vuur en aarde) en voerde zelf een nieuwe elementenleer in. Hij herdefinieerde de term scheikundig element als een partikel dat niet verder kan gedeeld worden.
Volgens Boyle kwamen de verschillende stoffen voort uit het aantal, de beweging en de positie van de primaire deeltjes (de corpuscules). Tussen 1656 en 1668 verbleef Boyle aan de Universiteit van Oxford, waar hij met de assistentie van Robert Hooke een luchtpomp bouwde, waarmee hij vervolgens allerlei experimenten uitvoerde in verband met de fysische karakteristieken van lucht. Hij toonde ook het belang aan van lucht in de verbranding, de ademhaling en in de voortplanting van het geluid.
In 1664 publiceerde hij Experiments and considerations touching colours. Hierin stelde Boyle o.a. dat licht uit materie bestaat en dat warmte gewogen kan worden. Hij beschreef ook zeer gedetailleerd allerlei chemische kleurexperimenten, waaronder een experiment dat de vorming van een neerslag van zilverchloride beschrijft en het fenomeen van het donker worden van deze neerslag; een belangrijk experiment in de geschiedenis van de fotografie. Boyle schreef de verkleuring echter nog toe aan de inwerking van de lucht en van vochtigheid en niet aan het licht.
The Sceptical Chymist
Titelpagina van The Sceptical Chymist (1661)
The Sceptical Chymist or Chymico-Physical Doubts & Paradoxes, gepubliceerd in Londen in 1661, is de titel van Robert Boyle's wetenschappelijke magnum opus.
In de vorm van een dialoog presenteert de Sceptical Chymist Boyle's hypothese dat materie bestaat uit atomen en clusters van atomen in beweging, en dat ieder fenomeen het resultaat is van botsingen van deeltjes in beweging. Hij riep scheikundigen op te experimenteren en stelde dat experimenten de klassieke beperking van chemische elementen in alleen de klassieke vier: aarde, vuur, lucht en water ontkrachten. Hij pleitte er ook voor dat chemie moest ophouden afhankelijk te zijn van geneeskunde of alchemie, en een eigen tak van wetenschap zou moeten zijn. Hij benadrukte een rigoureuze benadering van het wetenschappelijke experiment: hij geloofde dat alle theorieën eerst experimenteel bewezen zouden moeten zijn voor ze als waar zouden moeten worden aangenomen. Hierom wordt Robert Boyle de grondlegger van de moderne scheikunde genoemd.[1]
De Sceptical Chymist is verluchtigd met humor, zoals wanneer de alchemisten vergeleken worden met "de navigators van Solomons vloot, die niet alleen goud en zilver en ivoor mee terugbrachten, maar ook apen en papegaaien.", omdat hun theorieën "zoals de papegaaienveren een mooie show maken, maar noch vast of waardevol zijn; of anders, zoals apen, die als ze misschien een beetje rationeel lijken, bespot worden om hun absurditeiten en andere dingen die hen belachelijk maken." De grote waarde van The Sceptical Chymist, is behalve het thema, de rijkdom aan chemische experimenten die de scheikundige lieten zien hoe standaard termen en nomenclatuur in scheikundige uiteenzettingen te gebruiken, en er werden ook nieuwe feiten gepresenteerd.
[bewerken]