brnsoc.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Socinianisme

Socinianisme

Fausto Sozzini (1539-1604), een van de grondleggers van het socinianisme
Het socinianisme is een theologische en kerkelijke stroming die haar naam ontleent aan de Poolse geleerde van Italiaanse afkomst Fausto Sozzini (1539-1604), en diens oom Lelio Sozzini (1525-1562).
Socinianen trokken in de 16e, 17e eeuw door Europa. Zij behoorden tot een genootschap van theologische onderzoekers in Vicenza, die de leer van de Drie-eenheid loochenden.
In Sozzini's hoofdwerk De Jesu Christo Servatore (gedrukt in Polen, 1594) betoogde hij dat Christus niet door zijn kruisdood, maar door zijn zedelijk voorbeeld tot verlosser is geworden. Zijn leer was tevens gematigd antitrinitarisch. Zoals alle antitrinitaristische stromingen accepteerde het socinianisme de leer van de Heilige Drie-eenheid niet. Daarnaast wees het socinianisme de leer van de incarnatie af.
Het socinianisme werd in 1598, dus tijdens de Tachtigjarige Oorlog, in de Nederlanden geïntroduceerd dankzij twee Polen, Ostorodt (Gostar, 1560-Danzig, 1611) en Woidovski. Zij bezochten onder andere Amsterdam en Leiden. Op advies van de Leidse universiteit werden hun boeken in beslag genomen en werden ze de Republiek uitgezet. Sindsdien heeft het socinianisme vrijwel continu een zeer slechte reputatie gehad in de Nederduits Gereformeerde Kerk.
De Socinianen werden opgericht door en vernoemd naar Lelio Sozzini (1525-1562 te Zürich).
Zijn neef Fausto Sozzini was in 1579 uitgeweken naar Polen. Het kenmerk van diens leer was de consequente aanhang van het oude, door de kerk als ketters veroordeelde Arianisme. Zij waren dus Unitariërs of voorstanders der leer van Gods eenheid, tegenover de kerkelijke Trinitariërs, die de 3-eenheid voorstonden.