Leendert Cornelisz van Beyeren, Franciscus van den Enden, Rembrandt, Mr Johannes Wtenbogaert, Constantijn Huygens
Artikelen met verwijzing naar Franciscus van den Enden
'Mr Johannes Wtenbogaert (1608-1680); een man uit Remonstrants milieu en Rembrandt van Rijn'
S.A.C. Dudok van Heel
Amstelodamum 1984, jrb 76, p 152-153
P 153 noot 2: Oud-Holland 1887, blz 238
‘Bijlage C Leendert Cornelisz van Beyeren (1620-1649); discipel van Rembrandt’
Leendert Cornelisz woonde in bij Van den Enden in de Nes. Hij was leerling van Rembrandt. Zijn vader had hem waardevolle prenten nagelaten o.a. van LUCAS VAN LEYDEN (o.a. Ecce Homo), waarin Rembrandt ook zeer was geïnteresseerd. Hij sterft zeer jong (29) in het huis van Van den Enden. Zijn nalatenschap is bekend (omvat o.a. een boek met prenten van Lucas van Leijden). Een Ecce Homo van de hand van Leendert Cornelisz is te vinden in de boedelbeschrijving van Van den Enden, die in 1652 failliet is en bij de Desolate Boedelkamer aanklopt.
P 153 noot 4: Oud-Holland 1923/24, pg 5-7
J. Six ‘Rembrandts valsche Lucas van Leiden’ Uit het artikel blijkt de belangstelling van Rembrandt (Leiden 1606-Amsterdam 1669) voor de prenten van Lucas van Leyden, de connectie met mr Johannes Wtenbogaert (1608-1680), die verzamelaar was van het werk van Lucas van Leyden. Ook bestaat er een connecie met Hendrik Hondius. 
Hondius, die ‘den UYLENSPIEGEL heeft uitgegeven en dit werk heeft vergadert voor de ontvanger Utenbogaert’, het kunstboek dat Uytenbogaert gedurende vijftig jaar met behulp van Hondius ‘met de grootste ijver en arbeid en niet mindere kosten had bijeen gebracht’ (p 6).
Uit het artikel van Dudok van Heel (zie boven), pg 154, blijkt verder de connctie met Constantijn Huygens, de ‘ontdekker van Rembrandt’ en als secretaris van Frederik Hendrik, die ….‘Rembrandt de opdracht voor het Hof heeft bezorgd’ (het betreft de prent van Rembrandt ‘Kruisafname’; Bartsch 81)’ en de connectie tussen Rembrandt en Wtenbogaert in een brief aan Huygens ‘….. Mijn heer de ontvanger Wtenbogaert is bij mij geweest …….’.
Verdere gegevens:
Hendrik Hondius (Duffel, 1583-Den Haag, 1650). Duffel ligt tussen Antwerpen en Mechelen.
Hij voltrok zijn opleiding onder andere bij de bouwkundige Jan/Hans VREDEMAN DE VRIES (rechtsonder op plaat gemaakt door Henrik Hondius). Beiden waren mede belangrijk omdat zij perspectief wisten in te brengen.Hondius bekend als een vermaard plaatsnijder, tekenaar en mathematicus, zeer bedreven in de bouwkunst, het leggen van versterkingen, enz.
Hij graveerde verscheidene portretten van kunstenaars en vooraanstaande HERVORMERS o.a. van CALVIJN, KNOX, WYCLIF, MELANCHTON, SAVONAROLA en de Prins VAN ORANJE. Hij behandelde vele profane en godsdienstige onderwerpen. Het zelfportret van HONDIUS werd opgenomen in het platenboek van Jan MEYSSENS, dat in 1649 in Antwerpen uitgegeven werd. Het Gulden Cabinet van de Edel Vry Schilderconst was een werk van de Zuid-Nederlandse rederijker Cornelis de Bie dat voor het eerst uitgegeven werd in 1662. Het Gulden Cabinet is een standaardwerk op dit gebied en behoort tot de belangrijkste werken uit de Gouden Eeuw.
Mr Johannes Wtenbogaert
woont o.a. op het Singel 324 (op zijn huis twee gevelstenen: Zwaan/ gans en ‘Jongen in een bogaert’); naast hem zijn vader Augustijn Wtenbogaert, (Utrecht 1577-1655) die hoorde tot de regenten van het Leprooshuis, schuldeiser van Van den Enden.
Martinus van den Enden, de oudere broer van Franciscus van den Enden, was kunsthandelaar, prentuitgever o.a. van het werk van Peter Paul Rubens (Siegen, Du, 1577-Antwerpen, 1640) en Antoon Van Dijck (Antwerpen 1599-Londen, 1641), Vlaamse Barok schilders. Zijn belangrijkste bijdrage aan de kunst was de uitgave van de door Antoon van Dijck samengestelde Iconografie. Deze omvat o.a. een afbeelding van Constantijn Huygens door Paulus Pontius en een zelfportret van van Willem Hondius (1597 Den Haag- 1652, Gdànsk), één van de zeven zoons van Hendrik Hondius de Oude/ de printmaker (1573-1649). Deze iconografie is gevonden in de inventaris van Leendert Cornelisz van Beyeren.
Zie ook de meest uitgebreide en informatieve website over Franciscus van den Eijnden http://users.telenet.be/fvde